De eerste SAWTEQ B-320 FLEXTEC in de Benelux

Keukens Uytterhoeven mag dan nog vrij vlot gemotiveerde medewerkers aantrekken, de juiste man op het juiste moment op de juiste plaats krijgen, is vandaag geen sinecure. Het bedrijf probeert net op die plaatsen waar de productiviteit sterk afhangt van een operator, te automatiseren. De SAWTEQ B-230 flexTec van HOMAG is de nieuwste aanwinst. Deze opdeelzaag met robot kan platen volautomatisch bewerken en intelligent afstapelen. “Onze oude opdeelzaag had zijn beste tijd na bijna twintig jaar gehad. Wanneer we een machine vervangen, doen we graag een upgrade. De opdeelzaag zelf verschilt vandaag nauwelijks van de modellen van twintig jaar geleden. Er werden wel wat optimalisaties doorgevoerd, maar niets baanbrekends. De robot maakt voor ons het verschil en moet ons weer een stap dichter naar een geautomatiseerd productieproces brengen.” De integratie in het proces brengt uiteraard de nodige aanpassingen met zich mee, maar de machine past perfect in het bestaande model. Organisatorisch zijn er geen al te grote aanpassingen nodig. “Het werk blijft hetzelfde, alleen wordt het voortaan door een robot uitgevoerd in plaats van een medewerker.”

Productieproces doorgelicht

Filip Wyns vergelijkt het productieproces van keukens Uytterhoeven met een spinnenweb: “Vergelijk het met de manier waarop steden vorm krijgen. In Amerika vind je overal grids, hier zijn de steden organisch gegroeid rond de kerktoren. Het lijnenspel in een productieruimte zegt veel over de manier waarop dingen worden aangepakt. Serieproductie wordt gekenmerkt door een strak lijnenspel. Onze productieruimte lijkt meer op een spinnenweb. Dankzij deze structuur kunnen we onze flexibiliteit bewaren. We kunnen elke keer het meest geschikte pad bepalen, maar we willen elk mogelijk pad wel zo efficiënt mogelijk kunnen bewandelen.” Het spinnenweb van keukens Uytterhoeven ziet er ongeveer als volgt uit:

• Werkvoorbereiding: Eens het project verkocht is, wordt er een technische tekening gemaakt met behulp van CAD/CAM-software. Deze is gekoppeld aan een programma dat de stock bijhoudt zodat het platenmagazijn correct kan worden aangestuurd. Een goede werkvoorbereiding zorgt ervoor dat programmeren aan de machines overbodig wordt. Het denkwerk verplaatst zich van het atelier naar het bureau. In het atelier kan alle informatie over het project en de stukken op elk moment en op elke machine opgeroepen worden.

• Verlijming fineer: Het cliënteel van keukens Uytterhoeven kiest relatief vaak voor fineer, dat hier nog stuk voor stuk uitgesorteerd en manueel verlijmd wordt voor een perfect resultaat.

• Automatisch platenmagazijn: Centraal in het spinnenweb vinden we het automatische platenmagazijn en de opdeelzagen. Vroeger werden de nodige platen met een heftruck uit het magazijn gehaald. Een tijdrovend proces omdat er door de nadruk op maatwerk telkens andere platen nodig waren en de heftruck dus veel af en aan moest rijden. De robot zorgt er nu voor dat de juiste platen op een heel efficiënte manier uit de voorraad gehaald worden en op de opdeelzaag geplaatst worden. Resten die nog bruikbaar zijn, worden door de robot netjes weer in de stock geplaatst. Een connectie met het voorraadprogramma zorgt ervoor dat deze steeds up-to-date blijft.

• Opdeelzagen: In het automatisch platenmagazijn staan twee opdeelzagen: een traditionele exemplaar en de nieuwe opdeelzaag met robot. De meer traditionele opdeelzaag wordt bemand door één operator die het zaagproces in goede banen leidt, het afval van de machine haalt en de stukken afstapelt. Hij ordent ze op karren voor een vlot verloop van het verdere productieproces. De opdeelzaag met robot kan al deze taken automatisch uitvoeren zonder tussenkomst van een operator. De stukken worden bewerkt en van een label met instructies voor het verdere proces voorzien. Het zaagafval verdwijnt door een klepje en een vermaler herleidt het tot een voor stofafzuiging geschikte fractie. De robot stapelt de stukken niet alleen af, hij rangschikt ze ook op een logische manier die past bij het verdere productieproces. Hij kan tijdelijk uitgeschakeld worden zodat uitzonderlijk grote platen of smalle latjes op een traditionele manier gezaagd kunnen worden.

• Kantenlijmer: Na het zagen worden de kanten van de platen afgewerkt. Enkele jaren terug werd er geïnvesteerd in een industriële kantenlijmer met retoursysteem zodat dit deel van het proces door één medewerker in goede banen kan worden geleid.

• Cnc-bewerking: Twee cnc-bewerkingscentra staan hier broederlijk naast elkaar. Er is een meer traditionele cnc-machine met bewegende boorkop en een doorloop cnc-bewerkingscentrum dat perfect aansluit op een geautomatiseerd productieproces. “We moesten investeren in een bijkomende cnc. De nieuwe machines konden op zich niet zo veel meer dan onze oude cnc. Daarom kozen we een model met automatische aan- en afvoer en een barcode scanner. De machine werkt veel sneller, maar heeft wel zijn beperkingen wanneer je speciale vormen wil maken. In dat geval bewandelen we beter het pad met de traditionele cnc.”

• Montage: Stukken die klaar zijn, worden gemonteerd. Voor de kastjes wordt er voorlopig gebruik gemaakt van een traditionele korpuspers. In de toekomst komt er ook hier een meer geautomatiseerd exemplaar.

• Manuele bewerking, bewerking van massief hout en afwerking: Er worden hoeken in verstek verlijmd en mallen gemaakt om gebogen vormen te creëren. Ook moluren en speciale dampkap- en wandconstructies vragen extra manuren. Keukens Uytterhoeven heeft alles in huis om massief hout te bewerken en ook de afwerking gebeurt in eigen huis, onder andere met een eigen spuitcabine.

Clichés doorprikt

Filip Wyns en Kurt Verschueren helpen ook graag enkele clichés de wereld uit.

Automatiseren doe je om met minder mensen meer werk te kunnen verzetten.

“Je wilt de impact van onze menselijkheid op het productieproces minimaliseren. Er moet een stabiele basis zijn in je productie. Een medewerker wordt wel eens ziek of heeft een slechte dag, een machine of robot heeft daar geen last van. Ondanks de intussen vrij ver doorgedreven automatisering is ons personeelsbestand alleen maar gegroeid. Voor iedere persoon die wegvalt in het atelier, komt er elders minstens één nieuwe medewerker bij. Er kruipt vandaag bijvoorbeeld veel meer tijd en energie in de werkvoorbereiding, maar het verdere productieproces verloopt wel veel efficiënter.”

Automatiseren is vooral zinvol als je vaak dezelfde producten maakt.

“Wij maken nooit twee keer exact hetzelfde meubel. 15 jaar terug was een robot inderdaad alleen geschikt om seriewerk uit te voeren, maar vandaag kan deze perfect overweg met een stuktal 1-productie. Wij zouden eerder durven stellen dat je in het geval van serieproductie soms langer op een traditionele manier kunt werken. Wanneer je met een heftruck een hele stapel identieke platen naar de zaag kunt brengen, heb je niet zo snel nood aan een automatisch platenmagazijn. Door te automatiseren kan je een constante kwaliteit afleveren aan een constante snelheid. Bovendien kan je elders in je proces meer energie en mankracht vrijmaken voor manueel werk volgens de regels van de kunst.”